Perceraian atau talak adalah pembubaran hubungan suami-isteri daripada ikatan pernikahan atau perkawinan yang sah mengikut syariat Islam
Mengikut pengamalan perundangan Islam
di Malaysia, pembubaran perkahwinan boleh berlaku melalui 5 cara iaitu:
1. Cerai Talaq
Perceraian secara talaq berlaku apabila
kedua-dua pihak suami dan isteri bersetuju untuk bercerai secara baik, atau
suami membuat keputusan untuk menceraikan isteri dengan lafaz talaq.
Talaq dibahagi kepada dua iaitu:
i) Talak sharih (langsung)
Talak sharih adalah ucapan talak secara jelas dan eksplisit yang apabila
diucapkan kepada isteri, maka jatuhlah talak/perceraian walaupun suami tidak
berniat untuk cerai. Seperti contoh apabila suami berkata, "Aku ceraikan
kau." atau "Kamu diceraikan." kepada isteri.
ii) Talak kinayah (tidak langsung, implisit)
Talak kinayah adalah lafaz yang mengandungi makna perceraian yang tersirat
tetapi tidak secara langsung. Contohnya ayat, "Pulanglah pada orang
tuamu!" yang dilafaz oleh suami.
Juga termasuk dalam talak kinayah adalah talak sharih (langsung) yang dibuat
secara tertulis atau melalui SMS.
2. Cerai Ta'liq
Ta'liq didefinisikan mengikut
Undang-undang Keluarga Islam sebagai lafaz perjanjian yang dibuat oleh suami
selepas akad nikah. Perceraian secara ta'liq berlaku apabila suami melanggar
ta'liq yang dibuat olehnya semasa upacara akad nikah.
Amalan ta'liq ini walaupun tidak wajib mengikut hukum Syara', tetapi ia boleh
diterima pakai berdasarkan kepada persetujuan kedua-dua pihak. Lafaz ta'liq
yang dibuat oleh suami semasa upacara akad nikah ini berbeza mengikut negeri.
Contoh lafaz ta'liq selepas akad nikah:
“Saya mengaku apabila saya tinggalkan isteri saya (nama isteri) selama empat
bulan hijrah berturut-turut atau lebih dengan sengaja atau paksaan, dan saya
atau wakil saya tiada memberi nafkah kepadanya selama tempoh yang tersebut pada
hal ia taatkan saya atau saya melakukan sebarang mudarat kepada tubuh badannya,
kemudian ia mengadu kepada mahkamah syariah, dan apabila sabit aduannya di sisi
mahkamah syariah, dan ia memberi kepada Mahkamah Syariah, yang menerima bagi
pihak saya satu ringgit maka pada ketika itu tertalak ia dengan cara talak
khulu'.”
3. Cerai Khulu'
Perceraian secara khulu' merupakan
salah satu alternatif perceraian yang boleh berlaku dengan penawaran oleh pihak
isteri untuk bercerai dengan suaminya dengan menawarkan sejumlah wang atau
harta sebagai pampasan.
Perceraian berlaku dengan lafaz talaq oleh suami apabila dia bersetuju dengan
pampasan tersebut. Perceraian jenis ini juga termasuk dalam kategori talaq
ba’in sughra. Oleh itu, ia tidak boleh dirujuk.
Apa itu talaq ba'in sughra?
Hukum yang ditimbulkan oleh khulu’ adalah talaq ba'in sughra yang memberi
maksud, hilangnya hak rujuk pada suami selama masa ‘iddah.
Bererti, sekiranya lelaki tersebut ingin kembali bersama bekas isterinya, dia
diwajibkan untuk melamar dan menikah semula dengan bekas isterinya itu.
Sementara itu, wanita yang meminta khulu' itu wajib menunggu sampai masa
‘iddahnya berakhir sekiranya ingin menikahi lelaki lain.
4. Cerai Fasakh
Fasakh merupakan pembubaran perkahwinan
melalui kuasa yang diberikan kepada Hakim (judicial decree). Walaupun
hak untuk memohon fasakh terpakai kepada kedua-dua suami dan isteri, namun
secara amalannya hak fasakh diberikan kepada isteri memandangkan suami
mempunyai hak untuk melafazkan talaq.
Perceraian secara fasakh boleh berlaku apabila hakim memutuskan untuk
memfasakhkan perkahwinan tersebut dengan alasan yang boleh memudaratkan
pihak-pihak dalam perkahwinan tersebut dan ia tidak dapat diselamatkan lagi.
Contohnya apabila:
i) Suami tidak memberi nafkah zahir dan batin selama empat bulan berturut-turut
ii) Suami meninggalkan isteri selama empat bulan berturut-turut tanpa sebraang
khabar berita
iii) Suami tidak melunaskan mahar (mas kahwin) yang telah disebutkan dalam akad
nikah, baik sebahagian ataupun seluruhnya
iv) Terdapat perlakuan buruk oleh suami seperti penganiayaan, penghinaan, dan
tindakan-tindakan lain yang membahayakan keselamatan isteri
Jika bukti-bukti dari pihak isteri telah sah, maka Hakim berhak memutuskan
hubungan perkahwinan antara keduanya.
5. Cerai Li'an
Perceraian secara li'an berlaku apabila
suami menafikan anak yang dilahirkan oleh isterinya atau anak di dalam
kandungan isterinya sebagai anaknya, atau menuduh isterinya berzina dengan
lelaki lain tetapi tidak dapat membuktikan melalui penyaksian empat orang
saksi.
Sumpah li’an dilakukan oleh suami dengan menyatakan atas nama Allah, dia
bersumpah bahawa isterinya telah melakukan zina. Sumpah itu dinyatakan sebanyak
4 kali oleh suami, dan pada sumpah kelima, suami menyatakan dia siap menerima
laknat Allah jika dia berbohong.
Demikian juga sebaliknya, isteri dapat melakukan sumpah balik (sumpah nukul),
atas nama Allah, dia bersumpah bahawa dia tidak melakukan zina. Sumpah itu
dinyatakan isteri sebanyak 4 kali dan pada sumpah kelima, isteri menyatakan dia
siap menerima laknat Allah jika tuduhan suaminya itu benar.
Maka apabila pihak-pihak tersebut (suami dan isteri) telah mengangkat sumpah
dengan cara li'an, mengikut hukum Syara' di hadapan Hakim Syar'ie, maka mereka
akan difaraqkan.
Kesannya, kedua-dua pihak tidak boleh rujuk kembali atau berkahwin semula.
No comments:
Post a Comment